OGL press, (10/5/2009)

Fly Superman, Fly op het WK 

Professioneel

Om bossaball een professioneel karakter te geven, is het nodig om een officiële sportbond op te richten. Wilco Nijland heeft daar inmiddels de eerste gesprekken over gehad met NOC*NSF. ‘Voor de zomer zal er duidelijkheid zijn over of dat lukt.’

De regels

Bij bossaball mag je de bal met elk lichaamsdeel in het spel brengen. Tijdens de rally mag er maximaal acht keer worden overgespeeld. Daarbij is het van belang dat minstens één keer de bal op de voetbalmanier wordt geraakt (hoofd, borst, knie of voet). Het idee achter het lange samenspel is dat de man op de trampoline in de tussentijd zo veel mogelijk hoogte moet krijgen om de bal over het net te slaan. Belandt de bal op het luchtkussen, dan levert dat één punt op; maar valt de bal op de trampoline van de tegenpartij, dan is dat drie punten waard. De spelers zijn international en ontwikkelingsmedewerker tegelijk op dit WK.

Nog nooit zagen ze een palmboom. Nu hebben vijf studenten een WK-medaille op zak en spelen ze binnenkort zichzelf misschien in een film. En dat allemaal dankzij bossaball. Er was een tijd dat je nog een kind was. Onbezorgd stond je in het leven. En vlak voor het slapen gaan, fantaseerde je over het leven. Om bossaball een professioneel karakter te geven, is het nodig om een officiële sportbond op te richten. | Sporten op de ritmische klanken van de bossanova.

En stel dat je een jongen bent. Dan droom je waarschijnlijk over een hoofdrol als voetballer in een vol stadion. In de laatste minuut krijg je de bal aangespeeld en die schiet je er nog in ook. Het publiek juicht. Voor even ben je een held, net zoals je keer op keer leest in de stripalbums van Sjakie en zijn wondersloffen of in de boeken over Snelle Jelle en Ratje Verheul. Maar op een gegeven moment komt het besef; het zit er niet in. Topsporter word je niet meer. Te oud, te weinig getalenteerd. Op recreatief niveau kom je leuk mee, maar je zal toch een echt vak moeten leren. Tenzij u het gooien van dartspijlen of het schoonvegen van een curlingbaan onder de noemer ‘sportieve roem’ wilt plaatsen. Toch, vrees niet, o liefhebber der fysieke sporten. Dat vooruitzicht kunt u laten varen. De redding is nabij. De naam? Bossaball.

Veld

Op het uitgestrekte strand van Antalya waait een zuidelijk zeebriesje. Paragliders schieten weer de lucht in, terwijl een luide wirwar aan taalklanken door de aangetrokken wind verzwakt. De Turkse badplaats dient tijdens deze periode als een ontspanningsoord voor Russen. Maar dit weekend is een deel van het strand geconfisqueerd door een verzameling Brazilianen, Koeweiti, Singaporezen, Belgen en Nederlanders. Zij spelen het eerste wereldkampioenschap bossaball, een in de kinderschoenen staande doch revolutionaire debutant op sportgebied.

Eigenlijk dekt het woord ‘sport’ niet de gehele lading. Bossaball is een samenvoeging van elementen uit het voetbal, volleybal, turnen, trampolinespringen en capoeira, maar heeft daardoor het karakter van een attractie. Lenige balkunstenaars presenteren zich op een luchtkussen met de afmetingen van een volleybalveld. De vier spelers moeten de bal over een net van vier meter brengen. Onder begeleiding van een scheidsrechter alias ceremoniemeester behoren zij dan de show te stelen op de ritmische klanken van de bossanova en andere opzwepende muziek.

Regeren over de wereld

Aan de rand van het veld zit Wilco Nijland achter zijn laptop. Met het gezicht deels verscholen achter een pet en zonnebril verwerkt hij de nieuwste uitslagen. Samen met de Vlaming Filip Eyckmans, voormalig manager van de Belgische bands dEUS en Vive la Fête en bedenker van de sport, is de 28-jarige Utrechter de drijvende kracht achter de totstandkoming van het eerste wereldkampioenschap bossaball.

Nijland is de Nederlandse exploitant. Eerst namens de Nederlandse volleybalbond, die in 2006 de rechten bemachtigde, en daarna onder beheer van zijn eigen bedrijf Music & Sports. Dit houdt in dat hij patent heeft op het bossaballveld. Maar in feite regeert hij over de wereld. Of het nu gaat om aanvragen voor een licentie of demonstratie, Nijland is de man.

En zo ontstond ook het eerste WK. ‘Ongeveer een jaar geleden ontving ik een e-mail uit Turkije. Er stond één zinnetje in: ‘Where can I buy?’

Nijland kon aan de afzender zien dat het om een grote hotelketen uit Turkije ging. Het balletje ging gaandeweg rollen. ‘Er is zelfs een periode geweest dat ik drie maanden lang elke dag overleg had via internet.’ Lachend: ‘Ik denk niet dat er eerder een WK is georganiseerd via Skype.’

In januari reisde Nijland af naar Antalya en Bodrum, waar ook enkele poulewedstrijden van het toernooi moesten worden afgewerkt. Hij ontmoette de verstuurder van de e-mail, die een voormalig professioneel basketballer bleek te zijn, kreeg een rondleiding door de resorts en werd daar zelf ook in de watten gelegd. ‘Ik sliep in een kamer naast die van Lothar Matthaüs,die als trainer met zijn Israëlische voetbalploeg daar op trainingskamp was.’ De deal werd logischerwijs beklonken.

Roger Federer

De behandeling die Nijland kreeg, is ook terug te zien tijdens het eerste wereldkampioenschap bossaball. Een prominente plek in het Turkse oord is ingeruimd voor het immense luchtkussen, met een hele entourage eromheen. Tussen de sets en wedstrijden door wanen de spelers zich Roger Federer. Als ze wat willen drinken of een stuk fruit willen nuttigen, hoeven ze maar met hun vingers te knippen. ‘Ik mag niet eens zelf de lege flesjes weggooien’, zegt de Nederlandse international Douwe Kamsma quasi-verontwaardigd. ‘Maar als ik zie dat er wat op tafel ligt, ruim ik het toch stiekem op.’

Het zijn allures die niet bij een ster horen. Toch wordt Kamsma, tweedejaars natuurkundestudent aan de Universiteit van Amsterdam, gezien als de beste bossaballaanvaller ter wereld. Niet alleen omdat hij in staat is tot onnavolgbare trucs, maar ook omdat de twintigjarige zo hoog op de trampoline springt dat hij de ballen als een bom op het luchtkussen kan inslaan. ‘Fly, Superman, Fly!’, schreeuwt de speaker van het WK bijna elke minuut lyrisch in zijn microfoon. Behalve als hij in het net vliegt. Dan is Superman voor even Spiderman.

Zo nu en dan moet Kamsma op de trampoline plaatsmaken voor Tjerk Egtberts. De 23-jarige Amersfoorter beoefent de sport pas een maand, maar wordt gezien als het grote talent. Voor Egtberts komt daarmee een droom uit. De voormalige trampolinespringer had niet verwacht ooit nog het oranje shirt te mogen dragen. ‘Drie jaar geleden sprong ik nog kwalificatiewedstrijden voor het WK minitramp. Door één mislukte afzet viel die droom in duigen.’ Egtberts zegde later de sport gedag en liet zich omscholen tot trainer. ‘Dat ik nu dan alsnog op een WK sta, is ongelooflijk.’

De andere drie internationals hebben alleen sportieve ervaring op amateurniveau. Ook zij zijn in een wondere wereld beland. Spelverdeler Roel Brinkman (19) had nog nooit gevlogen en ging voor het eerst in zijn leven een palmboom zien, terwijl ook allrounder Kenneth Verwaal (20) en voetballer Jeffrey van Gool (20) – qua uiterlijk en Brabantse tongval een jeugdige replica van zwemtrainer Jacco Verhaeren – nog allesbehalve bekend waren met de rechten en plichten van een topsporter.

De show stelen

De bossaballers beseffen dat zij niet alleen aan het WK deelnemen om voor de eindzege te gaan. Het kampioenschap is ook een middel om de sport te doen groeien en te promoten. De spelers zijn international en ontwikkelingsmedewerker tegelijk. ‘We willen heel graag zo hoog mogelijk eindigen’, zegt Kamsma. ‘Maar we moeten ook laten zien hoe leuk de sport is en wat de mogelijkheden zijn. Speel je een wedstrijd tegen een mindere tegenstander, dan moet je meer salto’s en omhalen maken om het spel spectaculairder te doen lijken.’

Op het WK is het zowel voor spelers als organisatoren zoeken naar de juiste balans. Nijland en Eyckmans hameren bij de teams regelmatig op opzienbarende kunststukjes, maar wanneer Nijland tijdens een wedstrijd van Nederland weer in de rol van bondscoach kruipt, trekt hij soms aan de rem. Eerst solide spelen, dan de show opvoeren.

De spelers verzinnen daarom op eigen initiatief ‘simpele’ opslagen die entertainend zijn. Een voorbeeld: op het moment dat Brinkman gewoon bovenhands serveert, maken Verwaal en Van Gool op de flanken enkele flikflakken en produceert Kamsma of Egtberts in de trampoline een achterwaartse salto of een schroef. Een andere optie is dat het viertal bij elkaar kruipt en daarna kunstzinnig uiteenvalt, terwijl Brinkman nog steeds op eenvoudige wijze de bal in het spel brengt.

Moeilijkere varianten zijn er ook. Namen hebben ze nog niet, maar wat te denken van de actie waarbij Van Gool zichzelf vanaf de rug van Verwaal lanceert voor een service met de voet of Verwaal zelf die ‘flikflakt’ met de bal tussen zijn knieën en deze dan op het juiste moment loslaat. Alles kan met bossaball.

Van speeltuin tot topsport

Maar hoe gaat deze speeltuin zich op termijn ontwikkelen en profileren tot een veelbeoefende topsport? Eén van de grootste succesvoorwaarden is een mondiaal karakter. Nijland is positief over de huidige ontwikkeling daarvan. Ongeveer twintig verschillende landen hebben al een licentie, verspreid over drie continenten (Europa, Azië en Zuid-Amerika), terwijl ook vanuit Australië de belangstelling op gang komt. Dankzij deze diversiteit lijkt bossaball nu al een sport als korfbal voorbij te streven, vooral in kwalitatief opzicht.

Daarnaast spelen media ook een grote rol in dat proces. Turkije is in dat opzicht een prima gastland. Tijdens het WK tonen nationale tv-zenders massaal belangstelling en de finale wordt zelfs live uitgezonden. En dat terwijl het land enkel een nationaal team in oprichting kent. En dan is er nog multimedia. Zo zijn er plannen voor een computerspel voor de Nintendo Wii én een heuse bossaballfilm. Wat dat betreft dreigt het jongensboek van de Nederlanders een dikke pil te worden. Het idee is namelijk dat zij niet alleen als ‘stuntman’ voor de acteurs gaan fungeren, maar ook zichzelf zullen spelen. Het idee is in eerste instantie voor de Aziatische markt, maar dat weerhoudt de oranje studenten er niet van om bij het horen van dit nieuws al enkele sprongetjes in de lucht te maken. Over de echte Superman bestaat al een film, maar deze gedachte is onwerkelijk.

Nederlands kampioenschap

Ook in Nederland groeit het bossaball. De sport heeft een zelfbedruipende structuur en Nijlands bedrijf Music & Sports heeft inmiddels door heel Nederland rond de vijfenzeventig boekingen per jaar voor demonstraties, waarbij hij ondersteund wordt door vijf fulltime medewerkers en tientallen zelfopgeleide trainers.

Om ook het nationale spelniveau op te stuwen probeert Nijland nu ook een Nederlands kampioenschap van de grond te krijgen, dat eind augustus tijdens een internationaal beachvolleybaltoernooi in Scheveningen moet plaatshebben.

Tot die tijd krijgen de huidige bossaballers en nieuwe geïnteresseerden de kans om zich middels een eigen team te verbeteren. Hierdoor bestaat de kans dat er betere spelers komen dan de huidige internationals. Aanvoerder Kamsma heeft daar geen moeite mee: ‘Zo werkt dat in de sport. De besten moeten spelen.’

Derde

Het debuterende Nederlandse bossaballteam laat zich op het eerste WK in elk geval van haar beste kant zien. Nederland is van tevoren niet de grote favoriet, maar maakt het de Brazilianen in de halve finale erg lastig. Maar net zoals bij de olympische volleybalfinale in 1992 en het WK voetbal in 1994 en 1998 mist Oranje net dat beetje geluk om de Kanaries te verslaan. In een driesetter gaan de studenten ten onder. Brazilië wint daarna ook de finale van België. De Nederlanders kunnen ondertussen weer een beetje lachen. Brazilië stal misschien een beetje de zege, maar zij stalen de show. Aan het jongensboek is weer een mooi hoofdstuk toegevoegd.

(OGL press makes research about the newest sports in the world, Bossaball was described as the best newest sport in the world).